การถนอมอาหารมีมาแต่โบราณและมีในแทบทุกชนชาติ เพราะวิถีชีวิตที่ต้องพึ่งพาธรรมชาติเป็นหลัก อาหารทุกชนิดต้องหาจากที่มีอยู่ในธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นพืชผักหรือเนื้อสัตว์ บางช่วงที่ได้ผลผลิตดี ได้ผัก ปลา หรือเนื้อมามาก ถ้ากินไม่ทัน จะเก็บไว้ก็ไม่ได้ เพราะสมัยก่อนไม่มีตู้เย็น เลยโดนแบคทีเรียที่จ้องจะเล่นงานอยู่แล้วทำให้เกิดการเน่าเสีย ตรงนี้เอง ที่ ‘ภูมิปัญญาการถนอมอาหาร’ ถือกำเนิดขึ้น เพื่อรักษาของสดเหลือเหล่านี้ให้อยู่ในสภาพที่นำกลับมาปรุงหรือบริโภคได้

หัวใจในการถนอมอาหารส่วนมากคือเกลือ เพราะเกลือมีคุณสมบัติช่วยในการรักษาของสด ไม่ให้เกิดการเน่าเสียง่ายๆ โดยเฉพาะในเนื้อสัตว์ที่มีโปรตีนสูง โดยจะนำวัตถุดิบมาคลุกกับเกลือ (หรือใช้วิธีอื่นแต่มีเกลือเป็นหัวใจหลัก) ทำให้มันมีรสเค็ม ซึ่งทำให้เกิดภาวะไม่เหมาะแก่การเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ ในบางวิธีอาจพลิกแพลงด้วยการนำไปตากแดด ผึ่งลม รมควัน ก่อให้เกิดรสชาติและสัมผัสแบบใหม่

• อ่านเพิ่มเติม: ถนอมอาหารอย่างไร ให้อยู่ได้นาน และคงคุณภาพดี

วิธีถนอมอาหารมีหลายวิธีดังนี้

การเชื่อม

เป็นการใส่น้ำตาลในอาหาร โดยใช้ความร้อน ทำให้อาหารสุก และเก็บไว้ได้นาน น้ำตาลจะเป็นสารที่ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ เช่น การเชื่อมกล้วย ลินจี่ ลูกตาล มะม่วง กระท้อน สับปะรด วิธีนี้ต้องเก็บไว้ในตู้เย็นเท่านั้น ถ้าเอาออกมารับประทานควรรับประทานให้หมด ถ้ารับประทานไม่หมดและทิ้งไว้ค้างคืน อาจจะทำให้เสียได้

การหมักดอง

เช่น ดองปูเค็ม หอยดอง ไข่เค็ม ขิง กระเทียม ผักและผลไม้ โดยใช้เกลือหรือน้ำเกลือแล้วแต่จะเอาอะไรมาทำ การดองพวกนี้ จะสามารถนำไปปรุงอาหารได้ วิธีการดองคือ นำปู หรือ ผัก ผลไม้ ที่ต้องดองมาล้างน้ำให้สะอาดก่อน จากนั้นก็ใส่เกลือแต่ไม่ต้องเยอะมาก เพราะกรดแลคติกจะช่วยป้องกันไม่ให้จุลินทรีย์ที่ทำให้อาหารบูดเน่าเจริญเติบโต

การแช่อิ่ม

ผลไม้ เช่น มะละกอ พุทรา มะยม มะม่วง ลำไย มะขาม และอื่นๆ และการแช่อิ่มผักก็มี เช่น ฟักทอง มะเขือเทศ วิธีคือ นำผลไม้มาแช่ในน้ำเกลือก่อน เพื่อที่จะให้ผลไม้ลดความเปรี้ยวความขมลง พอแช่เสร็จ (ไม่ควรแช่นาน) ก็เตรียมน้ำเชื่อม เพื่อที่จะนำมาเคี่ยวหลังจะนั้นก็รอให้เย็น พอเย็นปุ๊บเราก็เอาผลไม้มาแช่ในน้ำเชื่อม แล้วทิ้งไว้ค้างคืน เป็นอันเสร็จ แต่ถ้าหากชอบแบบเข้มข้นกว่านี้ ก็สามารถทำน้ำเชื่อมใหม่ก็ได้ แต่แล้วแต่คนชอบ

• ต้องอ่าน: ทำไมต้อง เครื่องซีลสูญญากาศ และ 5 เรื่องน่ารู้

การกวน

เช่น การกวนทุเรียน มะม่วง สับปะรด เป็นการถนอมอาหารอย่างหนึ่ง วิธีทำก็คือ เอาผลไม้มาล้างสะอาดทิ้งไว้ให้สะเด็ดน้ำ จากนั้นเราก็นำผลไม้ที่จะกวนมาผสมกับน้ำตาล ใช้ความร้อนเคี่ยวจนได้เป็นเนื้อเดียวกัน เป็นอันเสร็จ เราก็สามารถเก็บไว้ได้นาน

ตากแห้ง

การตากแห้งก็เป็นอีกวิธีหนึ่งที่ดีและถนอมอาหารได้มาก โดยเฉพาะ ปลา เนื้อสัตว์ ผัก ผลไม้ วิธีทำก็ไม่มีไรมาก แค่เอา หมู เอามาตาก เป็นหมูแดดเดียว นำหมูมามักกับเกลือ นิดหน่อย แล้วเราก็ต่างแดดไว้ ให้แห้งสนิท เราก็สามารถเก็บไว้กินได้นานๆได้ อีกอย่างคือ ปลา เราก็สามารถนำมาตากแห้งได้เหมือนกัน ที่ขาดไม่ได้ของการตากแห้งก็คือกล้วยแตกนั้นเอง ปอกเปลือกกล้วยแล้วก็นำมาตากแดด รอจนแห้ง เป็นอันเสร็จ

การแช่แข็ง

เป็นทางออกที่ดีที่สุดของยุคสมัยนี้ โดยเฉพาะที่เป็นเนื้อสัตว์ ถ้าอยากเก็บไว้นาน ควรใส่ถุงถนอมอาหาร หาซื้อทั่วไป ควรแบ่งเนื้อหมูเป็นสัดส่วนเท่าๆกัน เพื่อที่จะเก็บใส่ถุงถนอมอาหารได้ วันไหนเราอยากทำกับข้าวเราก็สามารถนำออกมาทำได้เลย เพราะเราหั่นแช่ไว้เป็นหลายถุงแล้ว มันเป็นวิธีที่ดี หรือถ้าใครอยากที่จะใส่ถุงพลาสติกธรรมดาเราก็สามารถทำได้ โดยการเอาเนื้อหมูออกมาเช็ดใช้ผ้าสะอาดๆชุบน้ำหมาดๆเช็ด หลังจากนั้นก็สามรถเอาเข้าตู้เย็นได้

• สินค้าแนะนำ: เครื่อง vacuum sealer แบบพกพา รุ่น VC01 ใช้งานได้กับถุงซีลลายนูน

Cr. ohlor.com/วิธีถนอมอาหาร