แป้งข้าวหมาก เป็นวัตถุดิบอย่างหนึ่งที่มีประโยชน์มาก ๆ โดยเฉพาะการทำ ข้าวหมาก ขนมไทยพื้นบ้าน ที่มีรสชาติหวานอร่อย กินแล้วเพิ่มความสดชื่นให้กับร่างกาย หากใครไม่เคยรู้มาก่อนว่า

แป้งข้าวหมาก หรือ ลูกแป้งข้าวหมาก คือ กล้าเชื้อจุลินทรีย์ผสมธรรมชาติ สำหรับใช้หมักข้าวเหนียวทำข้าวหมาก แป้งข้าวหมากได้จากการผสมแป้งข้าวเจ้ากับลูกแป้งเดิมเพื่อเป็นการต่อเชื้อ และมีส่วนผสมของเครื่องเทศสมุนไพรไทย เมื่อผสมส่วนประกอบเข้าด้วยกัน ปั้นแป้งเป็นก้อนกลมและหมักบ่มไว้ ในอุณหภูมิและความชื้นที่เหมาะสม จะเกิดเชื้อราสีขาวขึ้นเติมก้อนแป้ง เมื่อเชื้อเติบโตเต็มที่แล้ว 

จึงนำไปตากแดดให้แห้ง ลูกแป้งที่ได้จะมีลักษณะสีขาวนวล ก้อนแป้งฟูขึ้นเล็กน้อย ภายในเป็นโพรงมีเส้นใยราสีขาวขึ้นทั่วไป และมีน้ำหนักเบา เมื่อตากแป้งแห้งสนิทแล้วก็สามารถเก็บกล้าเชื้อนี้ไว้ใช้ทำข้าวหมากได้

เครื่องเทศส่วนผสมในแป้งข้าวหมาก ทำหน้าที่ในการควบคุมเชื้อจุลินทรีย์ชนิดที่ไม่ต้องการ ทำให้ในลูกแป้งมีเฉพาะเชื้อจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ สามารถให้หมักข้าวเหนียว ให้มีรสหวาน รับประทานได้

แป้งข้าวหมากมีความหลากหลายขึ้นอยู่กับวัตถุดิบและกรรมวิธีการของผู้ผลิตแต่ละแหล่ง ส่งผลให้แป้งข้าวหมากมีส่วนประกอบของเชื้อจุลินทรีย์ เชื้อรา ยีสต์ แบคทีเรีย แตกต่างกัน ทำให้ข้าวหมากที่ผลิตได้จากลูกแป้งในแต่ละแหล่งมีลักษณะ กลิ่น รสชาติ ปริมาณน้ำต้อย ที่แตกต่างกันจากผลของเชื้อจุลินทรีย์เหล่านั้น ดังนั้น แป้งข้าวหมากจึงมีความสำคัญต่อคุณภาพของผลิตภัณฑ์ข้าวหมากมาก

นอกจากจะนำแป้งข้าวหมากมาทำเป็นข้าวหมากแล้วยังพบการนำมาใช้เป็นส่วนผสมของขนมอื่น ๆ เช่น ขนมตาล ขนมถ้วยฟู ซาลาเปา ขนมปัง รวมทั้งในทางการเกษตรเช่นการทำปุ๋ย ฮอร์โมนไข่ เพื่อเพิ่มฮอร์โมนพืชทำให้พืชให้ดอกให้ผล เนื่องจากกระบวนการหมักทำให้เกิดจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ อีกด้วย

แป้งข้าวหมาก คือ

แป้งข้าวหมาก คือ หัวเชื้อจุลินทรีย์ที่ทำเป็นรูปของเม็ดแป้งครึ่งวงกลม มีขนาดประมาณ 3 – 4 เซนติเมตร เนื้อแป้งมีสีขาวนวล ในเนื้อแป้งประกอบไปด้วยจุลินทรีย์หรือยีสต์ ที่มีคุณสมบัติเปลี่ยนให้แป้ง เป็นแอลกอฮอล์อยู่จำนวนมาก ภายในมีรูพรุนและมีน้ำหนักเบา สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง ทั้งการนำไปหมักกับข้าวเหนียว เพื่อให้เกิดน้ำตาลและแอลกอฮอล์อ่อนๆ จนกลายเป็นของหวานอย่าง ข้าวหมาก หรือจะนำไปเป็นเชื้อให้น้ำหมักชีวภาพเพื่อใช้ทางการเกษตรก็ได้

แป้งข้าวหมาก คือ หัวเชื้อจุลินทรีย์ที่ทำเป็นรูปของเม็ดแป้งครึ่งวงกลม มีขนาดประมาณ 3 – 4 เซนติเมตร เนื้อแป้งมีสีขาวนวล ในเนื้อแป้งประกอบไปด้วยจุลินทรีย์หรือยีสต์ ที่มีคุณสมบัติเปลี่ยนให้แป้ง เป็นแอลกอฮอล์อยู่จำนวนมาก ภายในมีรูพรุนและมีน้ำหนักเบา สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง ทั้งการนำไปหมักกับข้าวเหนียว เพื่อให้เกิดน้ำตาลและแอลกอฮอล์อ่อนๆ จนกลายเป็นของหวานอย่าง ข้าวหมาก หรือจะนำไปเป็นเชื้อให้น้ำหมักชีวภาพเพื่อใช้ทางการเกษตรก็ได้

แป้งข้าวหมาก:ทำจากอะไร?

แป้งข้าวหมาก หลัก ๆ เลย มีส่วนผสมจาก แป้งข้าวเจ้าผสมกับเชื้อยีสต์ โดยบางท้องถิ่น อาจมีการเติมสมุนไพรบดลงไปด้วย เช่น ขิง ข่า พริกไทย ชะเอม กระวาน กระเทียม หรือ ดีปลี ซึ่งสูตรการเติมสมุนไพรนั้นจะไม่ตายตัว ขึ้นอยู่กับสูตรของแต่ละบ้านที่สืบทอดต่อกันมา

แป้งข้าวหมาก:ทำเมนูอะไรได้บ้าง?
แป้งข้าวหมาก นิยมใช้ทำเป็น ข้าวหมาก มากที่สุก เพราะจะเปลี่ยนให้ข้าวเหนียวมีรสนุ่ม อร่อย หอมหวาน นอกจากนี้ อาจนำไปใช้แทนยีสต์ เพื่อทำขนม เช่น ขนมตาล ขนมถ้วยฟู ซาลาเปา หรือ ขนมปัง ด้วย แต่ส่วนใหญ่ไม่ค่อยได้รับความนิยม

ประโยชน์อื่น ๆ ของ แป้งข้าวหมาก
นอกจากใช้ทำข้าวหมากและขนมอื่น ๆ ยังสามารถนำแป้งข้าวหมากไปเป็นหัวเชื้อ ใช้ทำน้ำหมักชีวภาพเพื่อใช้ทางการเกษตรได้อีกด้วย

สูตร ข้าวหมาก แสนอร่อย
ข้าวหมาก เป็นขนมไทยพื้นบ้าน ที่ทำจากการนำข้าวเหนียวมาผสมกับแป้งข้าวหมาก แล้วหมักทิ้งไว้ จนมีรสชาติอร่อย หอมหวาน นิยมกินหลังอาหาร หรือ กินเป็นอาหารว่างเพื่อเพิ่มความสดชื่น กินแล้วช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย จึงเป็นของหวานอย่างหนึ่งที่ได้รับความนิยม ดังนั้น หากใครอยากทำข้าวหมากทานเองที่บ้าน เรามีมาฝาก 3 สูตรด้วยกัน ดังนี้
ข้าวหมากขาว

ส่วนผสม

ข้าวเหนียว 1,000 กรัม
แป้งข้าวหมาก 1/2 ก้อน
น้ำตาลทราย 2 ช้อนโต๊ะ
 
วิธีทำ

1. นำข้าวเหนียวมาล้างน้ำให้สะอาด หลาย ๆ รอบ จนกว่าน้ำซาวข้าว จะขาวใส เสร็จแล้ว แช่ทิ้งไว้ 1 คืน
2. กรองน้ำซาวข้าวออกให้หมด แล้วนึ่งข้าวเหนียวให้สุก ใช้หวดหรือซึ้งนึ่งก็ได้แล้วแต่สะดวก
3. พอข้าวเหนียวสุกดีแล้ว ให้นำมาใส่ชามผสม ใส่น้ำดื่มสะอาดลงไปให้พอท่วม ใช้ทัพพีคนข้าวเหนียว ให้ยางข้าวเหนียวละลายน้ำออกให้หมด เสร็จแล้ว เทออก แล้วเติมน้ำลงไปใหม่ ล้างออกหลาย ๆ รอบ จนกว่ายางข้าวเหนียวจะถูกล้างออกจนหมด พอล้างยางข้าวเหนียว จนน้ำใสแล้ว ให้กรองน้ำออก พักให้สะเด็ดน้ำ
4. นำแป้งข้าวหมากมาบดให้ละเอียด เสร็จแล้ว นำข้าวเหนียวมาใส่ชามผสม แล้วโรยแป้งข้าวหมากให้ทั่ว คลุกเคล้าให้เข้ากันทั้งหมด
5. ใส่น้ำตาลทราย 2 ช้อนโต๊ะ คลุกเคล้าให้ทั่ว พอผสมเข้ากันดีแล้ว ให้เตรียมใบตองรองด้วยถุงร้อนไว้ แล้วตักข้าวเหนียวใส่ลงไป ห่อให้เรียบร้อย หรือ ใครจะใส่ข้าวหมาก ในถ้วยพลาสติกปิดฝาให้แน่นหนาแทนก็ได้ ทิ้งไว้อย่างน้อย 48 ชั่วโมง เป็นอันรับประทานได้ ถ้าไม่ทานในทันที หรือ ทำขายแนะนำให้เก็บในตู้เย็น แช่เย็นทิ้งไว้ เพื่อไม่ให้เน่าเสีย

ส่วนผสม

• ข้าวเหนียวดำ 2000 กรัม
• ข้าวเหนียวเขี้ยวงู 2000 กรัม
• แป้งข้าวหมาก 4 เม็ด
• น้ำสะอาด 10000 กรัม

วิธีทำ

1. นำข้าวเหนียวดำมาล้างน้ำให้สะอาด หลาย ๆ รอบ จนกว่าน้ำซาวข้าว จะขาวใส เสร็จแล้ว แช่น้ำสะอาด 3 ชั่วโมง
2. นำข้าวเหนียวขาวมาล้างน้ำให้สะอาด หลาย ๆ รอบ จนกว่าน้ำซาวข้าว จะขาวใส พอสะอาดดีแล้ว ให้ใส่รวมกับข้าวเหนียวดำ แล้วแช่ทิ้งไว้ 1 คืน
3. พอครบเวลา ให้ล้างน้ำสะอาด 1 – 2 รอบ พักข้าวให้สะเด็ดน้ำ แล้วนำไปนึ่งให้สุก ใช้เวลา 25 – 30 นาที
4. พอข้าวเหนียวสุกดีแล้ว ให้นำมากระจายบนถาดให้คลายร้อน แล้วใส่ชามผสม ใส่น้ำดื่มสะอาดลงไปให้พอท่วม ใช้ทัพพีคนข้าวเหนียว ให้ยางข้าวเหนียวละลายน้ำออกให้หมด เสร็จแล้ว เทออก แล้วเติมน้ำลงไปใหม่ ล้างออกหลาย ๆ รอบ จนกว่ายางข้าวเหนียวจะถูกล้างออกจนหมด พอล้างยางข้าวเหนียว จนน้ำใสแล้ว ให้กรองน้ำออก พักให้สะเด็ดน้ำ
5. นำแป้งข้าวหมากมาบดให้ละเอียด เสร็จแล้ว นำข้าวเหนียวมาใส่ชามผสม แล้วโรยแป้งข้าวหมากให้ทั่ว คลุกเคล้าให้เข้ากันทั้งหมด
6. พอผสมเข้ากันดีแล้ว ให้ตักข้าวเหนียวใส่ในถ้วยพลาสติก ปิดฝาให้แน่นหนา บ่มทิ้งไว้อย่างน้อย 48 ชั่วโมง เป็นอันรับประทานได้ แต่ถ้าไม่ทานในทันที หรือ ทำขายแนะนำให้เก็บในตู้เย็น แช่เย็นทิ้งไว้ เพื่อไม่ให้เน่าเสีย

• ข้าวเหนียว 5 ถ้วย
• แป้งข้าวหมาก 1/2 ก้อน
• ยีสต์แดง 1 ถ้วยเล็ก

1. นำข้าวเหนียวมาล้างน้ำให้สะอาด หลาย ๆ รอบ จนกว่าน้ำซาวข้าว จะขาวใส
2. แช่ข้าวเหนียวในน้ำ แล้วใส่ยีสต์แดงลงไป คลุกเคล้าให้ละลายน้ำ แล้วแช่ทิ้งไว้ ประมาณ 20 – 30 นาที
3. พอครบเวลา ให้ล้างน้ำสะอาด 1 – 2 รอบ พักข้าวให้สะเด็ดน้ำ แล้วนำไปนึ่งให้สุก ใช้เวลา 20 นาที
4. พอข้าวเหนียวสุกดีแล้ว ให้นำมากระจายบนถาดให้คลายร้อน แล้วใส่ชามผสม ใส่น้ำดื่มสะอาดลงไปให้พอท่วม ใช้ทัพพีคนข้าวเหนียว ให้ยางข้าวเหนียวละลายน้ำออกให้หมด เสร็จแล้ว เทออก แล้วเติมน้ำลงไปใหม่ ล้างออกหลาย ๆ รอบ จนกว่ายางข้าวเหนียวจะถูกล้างออกจนหมด พอล้างยางข้าวเหนียว จนน้ำใสแล้ว ให้กรองน้ำออก พักให้สะเด็ดน้ำ
5. นำแป้งข้าวหมากมาบดให้ละเอียด เสร็จแล้ว นำข้าวเหนียวมาใส่ชามผสม แล้วโรยแป้งข้าวหมากให้ทั่ว คลุกเคล้าให้เข้ากันทั้งหมด
6. พอผสมเข้ากันดีแล้ว ให้ตักข้าวเหนียวใส่ในถ้วยพลาสติก ปิดฝาให้แน่นหนา บ่มทิ้งไว้อย่างน้อย 48 ชั่วโมง เป็นอันรับประทานได้ แต่ถ้าไม่ทานในทันที หรือ ทำขายแนะนำให้เก็บในตู้เย็น แช่เย็นทิ้งไว้ เพื่อไม่ให้เน่าเสีย

การเก็บรักษา ข้าวหมาก: ในการเก็บรักษาข้าวหมากไว้ได้นานนั้นควรเก็บด้วยการซีล แนะนำให้ซีลด้วย เครื่องซีลถุง / เครื่องซีลปากถุง เพื่อไม่ให้สิ่งแปลกปลอมเข้าไปทำปฏิกิริยากับข้าวหมาก